Podsumowanie współpracy międzysamorządowej – razem na rzecz klimatu

Podsumowanie współpracy międzysamorządowej – razem na rzecz klimatu Miasto Sopot realizuje ambitne i innowacyjne przedsięwzięcie pn. kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej realizowana w formule ESCO, w ramach realizacji projektu „Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu” (www.razemdlaklimatu.eu), w którym to przedsięwzięciu korzysta z praktyk norweskich – Miasta Drammen.

Podsumowanie współpracy międzysamorządowej – razem na rzecz klimatu

Miasto Sopot realizuje ambitne i innowacyjne przedsięwzięcie pn. kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej realizowana w formule ESCO, w ramach realizacji projektu „Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu” (www.razemdlaklimatu.eu), w którym to przedsięwzięciu korzysta z praktyk norweskich – Miasta Drammen.

Celem projektu, realizowanego w okresie od stycznia 2016 r. do kwietnia 2017 r. jest nawiązanie i wzmocnienie współpracy pomiędzy polskimi i norweskimi samorządami lokalnymi, polegającej na wymianie doświadczeń, wiedzy, technologii i najlepszych praktyk w obszarze efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) w sektorze komunalnym. Projekt jest finansowany w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu PL04 ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014.

Mikroprojekt przygotowany w Sopocie został – jako jeden z 10 najlepszych – nagrodzony w otwartym konkursie na innowacje w zakresie efektywności energetycznej lub wykorzystania OZE, zainspirowane doświadczeniami norweskimi lub możliwe do zrealizowania przy wykorzystaniu norweskich doświadczeń. Zorganizowany w ramach polsko-norweskiego projektu konkurs miał na celu wsparcie ww. jednostek w przygotowaniu do realizacji najciekawszych innowacyjnych projektów pilotażowych poprzez przyznanie im mikrograntów na przygotowanie analiz, dokumentacji, działań edukacyjnych i innych działań nieinwestycyjnych niezbędnych do wdrożenia tych tzw. mikroprojektów, a także poprzez zapewnienie współpracy z partnerem norweskim, który wesprze beneficjenta swoją wiedzą i doświadczeniem. Przedstawiciele Sopotu, jako jednego z 10 zwycięskich samorządów, uczestniczyli również w wizytach studyjnych do Norwegii.

Kompleksową modernizacją energetyczną budynków użyteczności publicznej W Sopocie, realizowaną w formule ESCO, ma zostać objętych łącznie 25 budynków, w tym przedszkola, szkoły, Młodzieżowy Dom Kultury i Dom Dziecka. We wszystkich obiektach przewidziana jest modernizacja oświetlenia i montaż systemu zarządzania energią, a w niektórych także kompleksowe prace termomodernizacyjne wraz z montażem ogniw fotowoltaicznych.

Miasto przygotowuje przedsięwzięcie w formule PPP, tj. z udziałem partnera prywatnego, który byłby odpowiedzialny za częściowe sfinansowanie przedsięwzięcia, wykonanie kompletnej dokumentacji projektowej i przeprowadzenie modernizacji w ustalonym zakresie, a także za zarządzanie gospodarką energetyczną budynków przez cały okres obowiązywania umowy. Poniesione przez wykonawcę koszty zostaną w całości lub części zwrócone z uzyskanych oszczędności energii.

Z uwagi na fakt, iż nadal niewiele polskich gmin decyduje się na realizację projektów w formule ESCO, łącząc je z finansowaniem unijnym (projekt hybrydowy), projekt Sopotu ma charakter nowatorski i może posłużyć jako dobra praktyka dla innych samorządów lokalnych zainteresowanych takim rozwiązaniem. Jego wdrożenie oprócz oszczędności finansowych powinno przynieść również ograniczenie emisji CO₂ i pyłów, co pozytywnie wpłynie na jakość powietrza w mieście o statusie uzdrowiska.

Grant przyznany w ramach projektu parasolowego został wykorzystany na wykonanie analizy przedrealizacyjnej przedsięwzięcia, obejmującej kluczowe informacje i rekomendacje w zakresie możliwych do zastosowania modeli prawnych i finansowych, podziału ryzyka pomiędzy partnera prywatnego i publicznego, trybu wyboru partnera prywatnego oraz wyboru optymalnego wariantu realizacji. Przeprowadzone zostało również ankietowe badanie rynku wśród przedsiębiorstw działających w sektorze efektywności energetycznej oraz instytucji finansowych w celu uzyskania praktycznych informacji dotyczących możliwości i warunków wdrożenia planowanego przedsięwzięcia oraz wiarygodnego oszacowania jego założeń brzegowych.

W ramach mikroprojektu Sopot nawiązał współpracę z gminą Drammen, która ma dużedoświadczenie w realizacji działań mających na celu ograniczenie zużycia energii w budynkach użyteczności publicznej. Sopocka delegacja odwiedziła Drammen w lutym 2017 r. w celu zapoznania się ze stosowanymi tam proekologicznymi rozwiązaniami. Uczestnicy zwiedzili szkołę Marienlyst, wybudowaną w technologii pasywnej oraz szkołę Brandengen, która przeszła głęboką termomodernizację z zastosowaniem OZE. Szkoła Brandengen mieści się w zabytkowym, ceglanym budynku, a przeprowadzone w niej działania modernizacyjne obejmowały ocieplenie ścian, poddasza i piwnic, montaż okien pasywnych (współczynnik przenikania ≤ 0,8 W/m2K),  wymianę drzwi oraz instalację ogrzewania wykorzystującego pompy geotermalne. W budynku zainstalowano także system zarządzania budynkiem i energią – BEMS. W efekcie otrzymano budynek jednocześnie będący pod ochroną konserwatorską i o niskim zużyciu energii.  Norweskie doświadczenia zostaną wykorzystane przez Sopot podczas realizacji jego własnego projektu.

W ramach realizowanego w procedurze PPP projektu pn. „Kompleksowa modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej w Sopocie”, zakłada się wdrożenie systemu zarządzania energią (SZE). Monitoring zużycia i zarządzanie energią w zmodernizowanych budynkach będzie prowadzone przez partnera prywatnego

W celu dalszego rozwoju systemu i kontynuacji zarządzania energią, GMS planuję powołanie komisji ds. zarządzania energią w miejskich budynkach publicznych. Zadaniem komisji ds. zarządzania energią, która składać się będzie z przedstawicieli różnych wydziałów UMS i podmiotów powiązanych branżowo będzie przejęcie obowiązków partnera prywatnego po okresie związania umową PPP. Jednak rozpoczęcie działalności komisji zostało zaplanowane już od etapu projektowania przez partnera prywatnego rozwiązań technicznych, poprzez etap inwestycji do etapu eksploatacji modernizowanych budynków. Takie rozwiązanie  zapewni w przyszłości gminnemu podmiotowi zgromadzenie kompleksowej wiedzy i niezbędnych kompetencji do zarządzania energią w miejskich budynkach publicznych, gwarantując kontynuację działań mających na celu  efektywność energetyczną.

Praktyka norweska stosowana w mieście Drammen, która polega na zarządzaniu energią w zasobach komunalnych przez powołaną w tym celu spółkę miejską, poprzez wyodrębnienie podmiotu ze struktury urzędu i ciągłość jej działalności, wskazuje na skuteczność takiego rozwiązania.

Na ten wczesny moment realizacji projektu trudno przewidzieć dalsze plany rozwoju formalno – prawnego miejskiej komisji ds. zarządzania energią. Niewykluczone, że w odległej przyszłości jej kompetencje przejmie, podobnie jak w Drammen, miejska spółka, która będzie skupiała kompetencje zarządzania energią w budynkach miejskich wraz rozwojem SZE.

Modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej w formule ESCO jest jednym z wielu nowatorskich projektów, jakie Sopot realizuje w różnych obszarach, w tym ochrony środowiska i poszanowania energii. Miasto od kwietnia 2015 r. jest sygnatariuszem Porozumienia Burmistrzów i realizuje Plan działań na rzecz zrównoważonej energii. Od lat jest też liderem wielu rankingów oraz laureatem licznych nagród. Swój sukces zawdzięcza konsekwentnej realizacji strategii miasta, umiejętnie wykorzystywanym kontaktom zagranicznym, pozyskiwanym środkom unijnym oraz tworzeniu przyjaznego „klimatu" i ułatwień dla inwestorów.

Projekt „Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu" jest finansowany w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu PL04 ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014.