­­Asystentki międzykulturowe wspierają integrację w placówkach oświatowych

Już dziewięć asystentek międzykulturowych pracuje w sopockich szkołach i przedszkolach. Są zatrudnione w Centrum Kształcenia Ustawicznego w Sopocie, a ich zadaniem jest wspieranie dzieci i młodzieży z rodzin migrantów w nauce i integracji.

Od połowy października 2022 roku w sopockim Centrum Kształcenia Ustawicznego zatrudnionych jest 9 asystentek międzykulturowych. Większość z nich pracuje w ramach współrealizowanego przez miasto projektu „Wielokulturowy Sopot - wzmocnienie sopockiego systemu wsparcia cudzoziemców”, trzy są w systemie sopockiej oświaty już od ponad dwóch lat.

– Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie zauważaliśmy potrzebę wsparcia dzieci, młodzieży i rodziców z doświadczeniem migracyjnym. Przyjeżdżając do Sopotu dzieci cudzoziemskie mają prawo do nauki w naszych szkołach i przedszkolach, jednak systemy edukacji w różnych krajach różnią się od siebie i takie wsparcie na początku pobytu jest bardzo potrzebne. Dotyczy to również rodziców, którzy nie znają polskiego systemu edukacji, a czasem także języka. Właśnie dlatego praca asystentek międzykulturowych jest tak potrzebna – mówi Aleksandra Cięglewicz-Wachowiak, dyrektor Centrum Kształcenia Ustawicznego w Sopocie.

Pierwsze dwie asystentki międzykulturowe rozpoczęły pracę w Centrum Kształcenia Ustawicznego w Sopocie z początkiem maja 2021 roku. Do sopockich szkół uczęszczało wówczas 121 obcokrajowców/repatriantów: 83 do szkół podstawowych, 25 do przedszkoli, i 13 do szkół ponadpodstawowych. Były to dzieci i młodzież z pochodzące z Rosji, Ukrainy, Białorusi, Kazachstanu, Turcji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Litwy.

Sytuację diametralnie zmienił wybuch wojny w Ukrainie. Agresja rosyjska spowodowała napływ do Sopotu dużej liczby uchodźców wojennych, w tym wielu dzieci. Ich liczba w sopockich placówkach oświatowych wzrosła obecnie do ponad 480 i ­– co bardzo ważne – oprócz znaczącego wzrostu liczby cudzoziemskich dzieci i młodzieży, nastąpiła także istotna zmiana  jakościowa. Bardzo wielu uciekinierów wojennych potrzebowało i nadal potrzebuje mocnego wsparcia psychologicznego, co wynika z trudnych i bolesnych doświadczeń wyniesionych z wojny. W tej sytuacji codzienne wsparcie asystentek międzykulturowych okazało się niezwykle ważne.

Nowo zatrudniane asystentki międzykulturowe, które do Sopotu trafiły z Ukrainy, Białorusi i Kazachstanu, przed rozpoczęciem pracy uczestniczyły w specjalnych warsztatach wprowadzających, przygotowanych przez bardziej doświadczone koleżanki, już wcześniej pracujące w sopockich szkołach i przedszkolach. Następnie każda z nich została przydzielona do konkretnej placówki oświatowej. Tam pomagają dzieciom w nauce i odrabianiu zadań domowych, załatwianiu szkolnych formalności, budowaniu relacji między szkołą a uczniami cudzoziemskimi i ich rodzicami, wspierają integrację z dziećmi polskimi, wreszcie bywają mediatorkami, które rozwiązują konflikty na tle kulturowym.

– Kiedy dwa lata temu przyjechałam z rodziną do Sopotu, skorzystaliśmy wówczas z pomocy asystentki i wtedy na własnej skórze przekonałam się jak ważna i potrzebna jest ta praca – mówi Natalia Koval, asystentka na co dzień pracująca z dziećmi i rodzicami w Szkole Podstawowej nr 1 przy ul. Armii Krajowej.

Asystentki ściśle współpracują z wychowawcą, pedagogiem i psychologiem szkolnym, razem próbują kompleksowo wspierać dzieci i pomagają im odnaleźć się w nowej sytuacji. Codzienna praca w szkole to także oswajanie z jej realiami i objaśnianie jak funkcjonuje nasz system edukacji, pomoc w załatwieniu formalności czy wzajemnej komunikacji, bo cudzoziemskie dzieci, a często również ich rodzice, w ogóle nie mówią po polsku. Asystentki są więc również tłumaczkami i często uczestniczą w zajęciach lekcyjnych.

– Taki bezpośredni kontakt z dziećmi i ich rodzicami ma ogromne znaczenie. Nie tylko wzmacnia relacje ale także pozwala na bieżąco ocenić postępy i zdiagnozować potrzeby. Bardzo ważna jest integracja w ramach klasy i szkoły i włączanie w życie lokalnej społeczności. Obserwujemy ten proces i widzimy, że osoby, które nawiązują relacje koleżeńskie czy przyjaźnie dużo szybciej uczą się języka – dodaje Natalia Koval.

Raz w miesiącu sopockie asystentki międzykulturowe spotykają się i rozmawiają w CKU o swojej pracy, nowych wyzwaniach i napotykanych trudnościach, wymieniają się doświadczeniem i opracowują wspólne pomysły na urozmaicenie zajęć z dziećmi.

Projekt „Wielokulturowy Sopot - wzmocnienie sopockiego systemu wsparcia cudzoziemców” jest finansowany ze środków rezerwy funduszu pracy w ramach działalności na rzecz aktywizacji zawodowej i integracji społecznej cudzoziemców legalnie przebywających w Polsce w ramach konkursu ofert pn. „Razem Możemy Więcej. Pierwsza Edycja Programu Aktywizującego dla Cudzoziemców na lata 2022-2023”. Liderem projektu jest Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Gdańskie, partnerem Gmina Miasta Sopotu.

Całkowita wartość projektu: 1 299 600 zł, w tym wartość działań po stronie Gminy Miasta Sopotu 745 000 zł.