“Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej” to największa dotychczas zorganizowana prezentacja polskiej sztuki feministycznej ostatnich pięciu dekad. Na trzech piętrach Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie od 19.10.2024 r. do 31.01.2025 r. będą prezentowane prace blisko stu osób artystycznych. Ekspozycja obejmie dzieła reprezentujące różne formy wyrazu – od malarstwa i rzeźby, po instalacje, sztukę multimedialną oraz performance.
Wystawa, przygotowana przez kuratorski kolektyw SemFem, ma na celu nie tylko prezentację twórczości artystek feministycznych, ale także przedstawienie roli, jaką feminizm odgrywa w kształtowaniu współczesnej sztuki polskiej. Wydarzenie to stwarza unikalną okazję do refleksji nad wpływem ruchów feministycznych na sztukę, kulturę i społeczeństwo w Polsce.
Wspólnota idei, aspiracji i praktyk
Wystawa prezentuje sztukę stanowiącą dowód międzypokoleniowej solidarności feministycznej. Jej tytuł odwołuje się do postulatu „całego życia” wyrażonego przez Zofię Nałkowską w wystąpieniu wygłoszonym w 1907 roku na Zjeździe Kobiet w Warszawie. Poprzez odniesienia do współczesnych emancypacyjnych praktyk artystycznych, ekspozycja interpretuje „całe życie” jako współistnienie, wymianę i współzależność. Oznacza ono również zwrot w stronę etyki troski i nowej wspólnoty, w której obowiązują zasady wzajemności. Jest też wyjściem poza patriarchalny kult postępu i neoliberalne podporządkowanie wszelkich form życia i wiedzy logice rynku.
Współczesna sztuka feministyczna wymyślająca zrównoważone przyszłości, walcząca o prawa reprodukcyjne i doceniająca pracę afektywną, to perspektywa, która porządkuje spojrzenie na kulturę wizualną poprzednich dekad. Wystawa stosuje podobne strategie, włączając w opowieść o feminizmach i sztuce w Polsce twórczość osób, które poprzez swoją praktykę poszerzają obszary wolności, proponują systemy wartości inne niż patriarchalne, lub buntują się przeciwko narzuconym im normom widzialności i normatywnym systemom wartości.
“Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej” to wystawa, której celem jest zapoznanie publiczności ze współczesną i historyczną sztuką zaangażowaną w aktywizm emancypacyjny, a także sztuką odwołującą się do kobiecych doświadczeń społecznych, politycznych i zawodowych. Wystawa przedstawia rozwój tych tendencji w czasach PRL-u, w okresie transformacji ustrojowej i we współczesnej Polsce. Jest z jednej strony eksperymentem w budowaniu międzypokoleniowych koalicji feministycznych, z drugiej natomiast analizuje sztukę feministyczną w Polsce, rozumianą jako wspólnota idei, aspiracji i praktyk. Nawiązuje w ten sposób do koncepcji historii jako wielogłosowej opowieści konstruowanej zawsze z perspektywy dzisiejszych zmagań, pytań i problemów oraz bieżących wydarzeń.
Trzy rozdziały sztuki feministycznej
Wystawa buduje otwarte archiwum artystycznej emancypacji i opowiada o sztuce feministycznej w Polsce poprzez trzy rozdziały odpowiadające strukturze galerii. W sekcji Sama siebie zaprezentowane zostały prace, które odwołują się do problemu kobiecego podmiotu w sztuce – zarówno tożsamości kobiety-artystki, jej usytuowania w patriarchalnym systemie sztuki, a także wizualnej reprezentacji kobiet. Artystki, przechwytując i przekraczając istniejące narracje o kobiecym podmiocie, poruszają tematy takie jak ucieleśnienie, seksualność czy duchowość. Zaprezentowane prace demonstrują możliwości sztuki jako języka wizualnego zdolnego do wypowiedzenia doświadczeń osób identyfikujących się jako kobiety – ich seksualnych, politycznych i społecznych pragnień i spełnień.
Sekcja SysteMy pokazuje uwikłanie w systemy władzy, takie jak państwo, rodzina czy religia oraz ograniczenia narzucane kobietom i innym mniejszościom w sferze publicznej – zarówno w socjalizmie, jak i kapitalizmie. Ta część wystawy prezentuje sztukę feministyczną jako działalność aktywistyczną i interwencyjną nakierowaną na zmianę. Wskazuje na praktyki demokratyzacji społeczeństwa i sprzeciwiania się nierównościom. Prace dotyczą społecznych i politycznych ograniczeń związanych ze stereotypami płciowymi, prawami reprodukcyjnymi, przemocą ekonomiczną, uprzedmiotowieniem ciała i konsumpcjonizmem.
Część Wspólnoty opowiada o potencjalnych przyszłościach – o praktykowaniu i projektowaniu wspólnot, które proponują alternatywę dla neoliberalnego kapitalizmu. Pokazane tutaj realizacje dowartościowują działania kolektywne oraz kluczowe dla podtrzymywania wspólnot niewidzialne tradycyjnie prace wykonywane przez kobiety: prace opiekuńcze, reprodukcyjne i afektywne. W tej części wystawy ukazane zostały praktyki wsparcia i szacunku dla wszystkich form życia i pracy. Jest to praktyka polityczna, której towarzyszą strategie oporu. Te ostatnie dokumentuje Trybuna, na której zebrane zostały materiały z protestów – zarówno tych dotyczących praw reprodukcyjnych, jak i kobiecych protestów o podłożu ekonomicznym.
Wystawa pokazuje sztukę feministyczną jako narzędzie do trenowania radykalnej wyobraźni i poszerzania emancypacji, a także platformę do wyrażania społecznego sprzeciwu. Jest miejscem, w którym wiele głosów i pokoleń spotyka się, aby poprzez sztukę manifestować ideę „całego życia”.
Osoby artystyczne | Magdalena Abakanowicz / Edna Baud / Anna Baumgart / Ewa Bloom Kwiatkowska / Agata Bogacka / Pamela Bożek, Zaira Avtaeva, Khava Baskhanova, Liana Borchashvilli, Ayna Maltsagova, Zalina Tavgereeva, Makka Visengirieva / Karolina Breguła / Urszula Broll / Agnieszka Brzeżańska / Bogna Burska / Ewa Ciepielewska / Cipedrapskuad (Dominika Olszowy i Maria Toboła) / C.U.K.T. Centralny Urząd Kultury Technicznej (Rafał Ewertowski, Mikołaj Robert Jurkowski, Artur Kozdowski, Jacek Niegoda, Maciej Sienkiewicz, Piotr Wyrzykowski) / Martyna Czech / Iwona Demko / Marta Deskur / Monika Drożyńska / Olga Dziubak / Efka_s (Ewa Potocka) / Barbara Falender / Teresa Gierzyńska / Good Girl Killer (Magda Jędra i Anna Steller) / Katarzyna Górna / Justyna Górowska / Grupa Sędzia Główny (Aleksandra Kubiak i Karolina Wiktor) / Aneta Grzeszykowska / Małgorzata Gurowska / Izabella Gustowska / Dobro Hada-Jasikowska / Elżbieta Jabłońska / Anna Janczyszyn-Jaros / Zuzanna Janin / Edka Jarząb / Marzena Kawalerowicz / Dominika Kowynia / Ola Kozioł / Barbara Kozłowska / Katarzyna Kozyra / Elka Krajewska / Zofia Kulik / Ewa Kuryluk / Anna Kutera / Anka Leśniak / Zbigniew Libera / Natalia LL / Kasia Malejka / Cecylia Malik / Monika Mamzeta / Jolanta Marcolla / Małgorzata Markiewicz / Martyna Miller / Małgorzata Mirga-Tas / Magda Moskwa / Iwona Teodorczuk-Możdżyńska / Teresa Murak / Ania Nowak / Hanna Nowicka / Irena Nawrot / Dorota Nieznalska / Anna Okrasko / Paulina Ołowska / Anna Orbaczewska / Ewa Pachucka / Ewa Partum / Joanna Pawlik / Maria Pinińska-Bereś / Krystyna Piotrowska / Plenum Osób Opiekujących Się (Katarzyna Kania, Weronika Morawiec, Adu Rączka, Anna Steller, Dorota Walentynowicz, Anna Witkowska) / Anna Płotnicka / Dorota Podlaska / Aleka Polis / Eliza Proszczuk / Mariola Przyjemska / Joanna Rajkowska / Alicja Rogalska / Beata Rojek, Sonia Sobiech, Zofia Reznik / Marta Romankiv / Filipka Rutkowska / Jadwiga Sawicka / Ala Savashevich / Jana Shostak / Aleksandra Ska / Agata Słowak / Alina Szapocznikow / Adela Szwaja / Teresa Tyszkiewicz / Wiola Ujazdowska / Alicja Wahl / Bożena Wahl / Krzysztof Wodiczko / Zorka Wollny / Julia Woronowicz / Ewa Zarzycka / Agata Zbylut / Liliana Zeic / Alicja Żebrowska / Paweł Żukowski / Hanna Żuławska
Performance’y na otwarcie wystawy | Ola Kozioł, Good Girl Killer: Anna Steller i Magda Jędra
Wydarzenia towarzyszące wystawie:
>>> Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej
>>> Spotkanie | Premiera książki Chcemy całego życia
>>> Warsztaty głosowo - ruchowe Syreny alarmowe | Prowadzenie Edka Jarząb
Czyste powietrze
Unia Europejska
Fundusze Krajowe
FOR VISITORS